Różnice między dramatem antycznym a romantycznym

Sprawdź różnice między dramatem antycznym a romantycznym >>

Dramat

Dramat to właściwie rodzaj sztuki na pograniczu granicy teatru i literatury.
W dramacie nie występuje podmiot literacki albo jego rola jest znacznie ograniczona. Świat przedstawiony opisują jedynie słowa oraz działania postaci.
W klasycznym dramacie występuje wyraźnie zarysowana akcja o ustalonym przebiegu. Składa się z następujących elementów: wstęp, rozwinięcie, perypetie, punkt zwrotny, rozwiązanie.

Dramat antyczny

Dramat antyczny jest najwcześniejszą postacią dramatu. Swe początki miał w V wieku p.n.e. w Grecji. Pierwowzorem dla niego były obrzędy religijne. Z nich powstała tragedia, komedia oraz dramat satyrowy.
Tragedia swoje początki ma w dytyrambie (pieśń chóralna na cześć boga Dionizosa). Najpierw wprowadzano przodownika chóru, później rozpoczynała się narracja oraz przedstawienie.
W dramacie antycznym występuje bohater tragiczny. Staje od przed wyborem, który bez względu na jego decyzję będzie dla niego tragiczny w skutkach. Przyczyną tego zawsze jest ciążące nad nim fatum, czyli los od którego nie ma odwrotu.
Przykładem bohatera tragicznego może być Antygona. Musiała wybierać pomiędzy prawem boskim (nakazującym jej pochowanie brata zgodnie z tradycją religijną) a prawem ludzkim (prawem wyznaczonym przez Kreona). W efekcie Antygona chowa brata zgodnie z własnym sumieniem i w ostatnim akcie ginie.
W dramacie antycznym obowiązuje zasada trzech jedności
– akcji-akcja toczy się wokół jednego tematu i wątku
– czasu – akcja dramatu nie trwał dłużej niż 24 godziny
– miejsca – toczy się w jednym miejscu, zazwyczaj przed pałacem królewskim

Dramat romantyczny

W przeciwieństwie do dramatu antycznego, dramat romantyczny miał luźną kompozycję. Poszczególne epizody były od siebie niezależne.
Zrezygnowano z trzymania się zasady trzech jedności lub zasady pięciu aktów. Dramat romantyczny zawierał sceny żartobliwe i tragiczne, dlatego często nazywany jest dramatem mieszanym. W tego typu dramacie swobodnie łączono realizm z fantastyką oraz komizm z tragizmem.

Warto również zwrócić uwagę na to, że dramaty romantyczne, zazwyczaj miały charakter niesceniczny.
Dramat romantyczny nawiązuje do dramatu szekspirowskiego. Złamanie zasady trzech jedności realizowało się w tym, że czas akcji jest subiektywny, a jej miejsce często ulega zmianom. Poza tym, świat przedstawiony jest ukazany w konwencji realistycznej oraz fantastycznej w jednym utworze. Występują sceny zbiorowe, których nie ma w dramacie antycznym. Co więcej, w dramacie romantycznym nie występuje chór.

W dramacie antycznym występował bohater,, który musiał podjąć decyzję, która zawsze była dla niego tragiczna w skutkach. Natomiast w dramacie romantycznym występuje bohater romantyczny. Jego cechy to: bunt przeciwko obowiązującym normom, ciekawość świata, nieszczęśliwe zakochanie, wrażliwość na piękno natury i chęć poznawania nowych miejsc, ironia w odniesieniu do siebie i do otoczenia.

Bohater romantyczny w trakcie trwania dramatu przechodzi zazwyczaj przemianę duchową. Zawsze jest patriotą, ale sprzeciwia się Bogu i jego prawom. Wierzy w siebie, jest indywidualistą. Cechują go również zmienne i skrajne nastroje, rozdarcie wewnętrzne. Ma świadomość własnych błędów, ale jednocześnie wierzy w swoją wyjątkowość i nadprzyrodzoną moc. Chce zmieniać rzeczywistość i nie marzy o tym, aby dożyć późnej starości. Przykładem bohatera romantycznego jest niewątpliwie Kordian z dramatu Juliusza Słowackiego o tym samym tytule , który postanawia walczyć o niepodległość.