Różnice między dziennikiem a pamiętnikiem

Sprawdź różnice między dziennikiem a pamiętnikiem >>

Pojęcia dzienników i pamiętników są często używane zamiennie, choć niesłusznie. Istnieje kilka podstawowych różnic między nimi.

Dziennik

Dziennik ma wiele znaczeń. Istnieje dziennik w znaczeniu prasowym. Wtedy za dziennik jest uważana gazeta codzienna. Dziennik może być również szkolny, wtedy jest to dokument zawierający oceny uczniów. W dzienniku możemy np. na recepcji zapisywać wejścia i wyjścia poszczególnych osób.
Dziennik w znaczeniu literackim to gatunek autobiograficzny, który zawiera bieżące notatki, pisane dla siebie albo w celu wydania ich (na bieżąco lub po ukończeniu zbiorczo).
W dzienniku zapiski najczęściej zawierają datę i miejsce powstania. Dziennik wywodzi się od łacińskiego wyrazu diarum, określającego codzienne porcje pokarmu wydawane żołnierzom. Później zmienił znaczenie na codzienne zapiski.

Cechy dziennika

Dziennika nie można traktować jako zapisu wspomnień, ponieważ wpisy są czynione na bieżąco. W takiej sytuacji, nie ma dystansu do wydarzeń, które spotykają osobę piszącą dziennik.
To jak wygląda dziennik przez jaki czas jest prowadzony, jakie wydarzenia są w nim opisywane jest zależne jedynie od woli osoby prowadzącej dziennik. Dzienniki nie mają z góry ustalonego planu kompozycji. Nie wiadomo, jak potoczą się losy piszącego. To od osoby prowadzącej dziennik zależy, jaką część życia chce zawrzeć w dziennikach, na co położyć nacisk.

Dzienniki mogą być po prostu relacją z codziennych zdarzeń, zapiskami uczuć, przemyśleń, zawierać refleksje z zakresu polityki, tematy społeczne.. Poza tym, dzienniki nie muszą mówić o wydarzeniach z życia piszącego. Mogą zawierać jedynie jego refleksje i przemyślenia. W dziennikach poruszana jest bardzo różnorodna tematyka.
Dzienniki można podzielić na dzienniki zewnętrzne i dzienniki intymne. Dzienniki zewnętrzne mówią o wydarzeniach zewnętrznych wobec autora. Natomiast dziennik intymny zajmuje się przeżyciami, emocjami i refleksjami autora.
Dzienniki intymne ze względu na swoją treść mogą być publikowane lub dostępnie jedynie dla osób bliskich autora.
Pierwszym autorem, który wydał swój dziennik był André Gide w 1938 roku. Odmianą dziennika jest również dziennik podróży, stanowiący spisywaną na bieżąco relację z zrealizowanej podróży.

Najsłynniejsze dzienniki
Dzienniki sporządzali między innymi Gustaw Herling-Grudziński ( zatytułowany Dziennik pisany nocą), Charles Baudelaire oraz Sławomir Mrożek.

Pamiętnik

Pamiętnik zawiera relację autora o zdarzeniach, w których brał udział lub był świadkiem.
Pamiętnik (w przeciwieństwie do dziennika) mówi o wydarzeniach po jakimś czasie od ich zaistnienia. Powoduje to relację w dwóch płaszczyznach, ponieważ autor mówi o tym, jak potoczyły się dane stuacje oraz może wyrażać swoje opinie o zaistniałych wydarzeniach już w chwili pisania.
Najbardziej znany pamiętnik to napisany przez Jana Chryzostoma Paska.